Ortodonti; Çene kemikleri ile dişlerin birbirleri ile olan ilişkilerini düzenlemek için yapılan tedavilere verilen isimdir.
Sağlıklı diş ve çene yapısı için her çocuğun 7-8 yaşlarında en az bir kez ortodontiste gitmesi gerektiğini belirtelim. Güzellik ve sağlık çocuklukta başlar.
Çocuklukta ortodontiste gitmeyince diş yapısındaki bozuklukların fark edilemediğini ve kalıcı şekil bozukluklarına kadar varan, olumsuzluklar yaşanabilir. Tüm anne ve babalara, çocuklarını en az bir kez ortodontiste götürmelerini önemle tavsiye ediyoruz. Süt dişlerinin kalıcı dişlerle değişmesini beklemek her zaman doğru değildir. Pek çok çocukta ortodontik sorunlar erken yaşta ortaya çıkar.
Çocukların büyüme ve gelişim dönemininde beslenmeleri açısından süt dişleri önemli rollere sahiptir. Dişlerde meydana gelen çürükler hafiften şiddetliye ağrı ve rahatsızlık meydana getirerek çocukta iştahsızlığa sebep olabilmektedir. Çürük, dişlerin en dış tabakası olan mineden başlar ve dentin adı verilen daha derin tabakalara doğru ilerlermektedir. Çürüğün başlangıç evrelerinde dolgu işlemi yeterliyken, daha derin çürüklerde amputasyon veya kanal tedavisi gibi uygulamalar gerekebilmektedir. Zamanında yapılmayan tedaviler ise malesef çekim ile sonuçlanabilmektedir.
Çürüğün ilerlemesiyle birlikte ağız ortamında çoğalan bakteriler diğer dişleri de tehdit etmektedir. Özellikle karışık dişlenme döneminde yeni süren ve olgunlaşmamış daimi dişler çürüğe karşı hassastırlar ve süt dişi kaynaklı mikrobik ortam bu dişleri etkilemektedir.
Aynı zamanda çocukların konuşmayı öğrendiği bu dönemlerde kelimeleri doğru telaffuz etmeleri açısından dişlerin varlığı oldukça önemlidir. Özellikle ön dişlerin yokluğu he çocuğun konuşma hevesini kırabilmekte hem de bazı seslerin çıkışında oluşan problemler gelecek dönemde kalıcı hala gelebilmektedir.
Süt dişlerinin diğer bir görevi ise daimi dişlerin doğru yerlerine sürmelerini sağlamaktır. Fizyolojik olarak süt dişleri sürecek olan daimi dişlerin yerlerini korumaktadır. Süt dişleri arasında bulunan boşluklar da yine daimi dişler için yer kazancı sağlamaktadır. Erken yaşta kaybedilen süt dişleri önlemler alınmadığı takdirde gelecekte ortodontik problemlere sebep olabilmektedir. Erken süt dişi kayıplarında ise yer tutucular ya da çocuk protezleri ile kayıp dişin yeri korunmaya çalışılmaktadır. Ayrıca süt dişlerinde sık görülen arayüz çürükleri de dişlerin birbirine yaklaşmasına sebep olarak yer darlığı oluşturabilmektedir. Uygun dolgular yapılarak yer darlığının önüne geçmek önem taşımaktadır. Daimi dişlerin düzenli bir konum almasında en küçük yer kaybı bile oldukça değerlidir.
Tüm bu problemlerin yanında günümüzde yetişkin bireyler gibi çocuklar da dış görünüme önem verdiğinden özellikle ön grup dişlerdeki çürük, kırık ya da çekim boşlukları çocuğun arkadaş ortamında ya da sosyal yaşamında problemlere sebep olabilmektedir.
Diş yamukluğunun kaplamalarla düzeltilmesi, göz şaşılığının, gözü çıkartarak takma göz takılmasıyla düzeltilmesine benzetilebilir. Diş bütünlüğünün bozulduğu protetik işlemlerin geri dönüşünün olmaması, bu tedavinin ortodontik tedaviye göre dezavantajıdır.
Diş tellerinin takılması ağrılı bir işlem değildir. Bu nedenle dişlerin uyuşturulması yani anestezi yapılması gerekmemektedir. Diş telleri dişlerin üzerine özel yapıştırıcılar ile yapıştırılır ve toplamda 20 dakikalık bir işlemdir.
Diş telleri, tedavinin ilk bir kaç günü ağız içi yumuşak dokularda hafif tahriş yapabilir ve hafif ağrıya sebep olabilir. Bu dönemde doktorunuz size rahatsızlığı en aza indirmek için mumlar verecek ve gargara önerecektir. İlk bir kaç günlük alışma evresinden sonra diş telleri hemen hemen hissedilmez duruma gelir.
Kötü aliskanliklar dedigimiz parmak emme, yalanci emzik kullanimi, biberon kullanimi, tirnak yeme v.b aliskanliklar çocuk 3.5 yasina geldiginde halen devam ediyorsa mutlaka biraktirilmalidir. Devam etmesi halinde bu aliskanlikların yarattigi etkiler kalici hale gelir ve çocugun ciddi ve uzun süreli ortodontik tedavi görmesi gerekir. Parmak emme bu aliskanliklar içinde en zor biraktirilanidir. Çocugunuzda parmak emme teshis ettiginizde bir ortodontistin kontrolüne girmenizde yarar var.
Dişleri düzeltmek için dişleri hareket ettirmek gerekir, bu da sadece braketler ve teller ile mümkündür. Tellerin görüntüsünden sikayetçiyseniz Lingual Teknik dedigimiz yöntemle (tellerin dişlerin arka yüzüne takilmasiyla) tedavi yaptirabilirsiniz.
Çürüklerin ve periodontal hastalıkların çoğu dişler arasında başlar. Diş fırçalamak önemli olmakla birlikte fırçanın kılları dişlerinizin arasına ulaşamaz. Diş etlerinizin ve dişlerinizin sağlıklı olması için dişleriniz arasındaki plakları günde en az bir kere temizlemelisiniz. Diş hekiminiz bu nedenle diş ipi kullanımını tavsiye eder.
Eğer dişleriniz diş ipi kullanımını engelleyecek kadar sıkı ise veya diş ipini koparıyorsa, diş doktorunuza bunu söyleyin. Bunlar, çözülmesi gereken problemlerdir. Diş ipini sıkıca çekerek bir C şekli oluşturacak biçimde diş etine kadar kaydırın. Dişin yan tarafını yanal hareketlerle değil yukarı aşağı hareketlerle temizleyin.
Plakların tamamı temizlendiğinde diş ipi dişinize sürtündüğünde gıcırtı sesi çıkaracaktır. Daha sonra ipi diğer dişinize doğru yönlendirip aynı işlemleri tekrarlayın. Her seferinde diş ipinin temiz bir parçasını kullanarak tüm dişleriniz kenarlarını temizleyin.
Diş ipi ağzınızda bazı diş aralıklarına ulaşmakta zorluk çekiyorsanız diş ipi çatalı kullanabilirsiniz. Eğer diş etleriniz enfekte olmuşsa, ip kullanımı sırasında kanayacaklardır. Eğer diş ipi kullanımına yeni başladıysanız bu beklenen bir durumdur. Bir hafta kadar sonra ve düzenli ip kullanımında kanama duracaktır.